Tentoonstelling DEMKA

Het Museum van Zuilen is de trotse bezitter van een grote collectie DEMKA-artikelen die in de loop der jaren door de vele oud-medewerkers werden gebracht. Van al deze materialen is nu een speciale DEMKA-tentoonstelling ingericht. Vele foto’s, films, gereedschappen, folders, oorkondes, diploma’s, plaquettes en de uitgebreide documentatie over de protesten bij de sluiting, geven een beeld van de enormiteit van DEMKA. Maar ook van de verknochtheid van de mensen die er werkten aan het bedrijf.

Zuilen kende twee zeer grote ondernemingen: Werkspoor en DEMKA.

De heer J.M. de Muinck Keizer besloot rond 1915 gehoor te geven aan het verzoek van de Werkspoordirectie om de staalproductie te verplaatsen vanuit het Groningse Martenshoek naar Zuilen. De beide fabrieksterreinen grensden vrijwel aan elkaar.

Nog steeds hoort men met enige regelmaat de uitspraak ‘heel Zuilen leefde van deze beide fabrieken’. Dat klopt ook wel, met respectievelijk meer dan 5000 (Werkspoor) en ruim 2500 (DEMKA) werknemers, waren zij de grootste werkgevers in de regio.

Door de komst van beide ondernemingen groeide Zuilen in korte tijd – Werkspoor kwam in 1913 naar Zuilen, J.M. de Muinck Keizer enige jaren later – van 944 naar meer dan 26.000 inwoners, op het moment dat Utrecht een groot deel van Zuilen annexeerde.

De DEMKA-fabriek kende vele hoogtepunten. Het leverde niet alleen zeer grote gietstukken zoals achterstevens en schroefasdragers voor grote zeeschepen, maar bijvoorbeeld ook al het betonvlechtwerk voor de Zeelandbrug en de Haringvlietschuiven.

DEMKA had naast veel vakmanschap ook veel ‘vuil werk’, waarvoor de ongeschoolde werknemers van steeds verder weg gerekruteerd werden. Spanjaarden en Italianen, later gevolgd door Marokkanen en Turken.

Rond 1980 werd door de toenmalige eigenaar Hoogovens besloten de DEMKA-fabriek te sluiten, ondanks hevige protesten van de werknemers.

Met steun van de Van Baarenstichting, het kfHein,fonds, de gemeente Utrecht en het Prins Bernhard Cultuurfonds :

Vanaf 27 november 2015 te zien in het Museum van Zuilen, Amsterdamsestraatweg 569 te Utrecht Zuilen. Geopend van woensdag tot en met zaterdag van 10 tot 17 uur.