Italië

Emilio Esposito

Ik vond het hier fantastisch

Emilio Esposito had geen vast werk in Rome, waar hij woonde. ‘Soms wel, soms niet. Ik zocht naar zekerheid en die vond ik in Nederland.’ In maart 1961 kwam hij aan op het Centraal Station in Utrecht. Emilio: ‘Er lag sneeuw; het was hartstikke koud! In Italië zwommen we altijd al in maart…’ Hij ging bij Bredero Beton werken, aanvankelijk zonder te weten hoe zwaar het werk was. ‘Maar ik had in militaire dienst spierballen gekweekt, dus het ging prima.’ Na twee maanden konden ze ‘gratis’ terug naar Italië, maar Emilio wilde blijven. ‘Ik vond het hier fantastisch. Op het werk noemden de bazen mij zelfs ‘meneer Esposito’. Dat was mij in Italië nog nooit gebeurd!’

Uit het interview met Emilio Esposito op de website www.50jaargastarbeidersUtrecht.nl. 

Umberto Atorino

Zingend naar de fabriek

Umberto Atorino had zich in Italië aangemeld om in Nederland te gaan werken, omdat hij daar meer kon verdienen. Heel lang hoorde hij daar niets over, maar in 1960 kreeg hij plotseling bericht: of hij zich twee dagen later wilde melden op het station van Salerno! Zijn ouders waren overrompeld, maar lieten Umberto toch gaan. In Nederland was het erg wennen. Antorino kwam bij de Demka terecht. In de hitte van de staaloven was het ploeteren. Umberto: ‘Ik wilde graag kraanmachinist worden. Daar moest ik een opleiding voor volgens, maar dat is gelukt. Mooi werk!’ Zoals meer gastarbeiders werd Atorino aanvankelijk met argwaan bejegend in zijn nieuwe woonomgeving. ‘Italianen stonden bekend als rokkenjagers. Ook mijn schoonfamilie was in het begin wantrouwend. Later zeiden ze tegen me: jij bent onze zoon! Umberto Atorino liep, net als veel andere Italianen, steevast zingend van en naar de fabriek.

Uit de documentaire ‘Sporen van Staal’ en het interview met Umberto Atorino op de website www.gastarbeidersutrecht.nl. 

Filiberto Angelone

Wim van Scharenburg, directeur van het Museum van Zuilen, vertelt over Filiberto Angelone. Filiberto kwam als Italiaanse gastarbeider naar Zuilen. Bij de Demka-fabriek ontfermde de vader van Van Scharenburg zich over de jonge Filiberto. Wim vertelt: ‘Mijn vader leerde hem zijn eerste Nederlandse woordjes: jochie, jochie! Hij kwam ook bij ons thuis.’ Een vorm van heimwee heeft Angelone altijd gehouden. ‘Het Hollandse eten, zoals boerenkool, vond hij vreselijk.’ Toch raakte ook Filiberto uiteindelijk geworteld in Zuilen. Van zijn allereerste salaris kocht hij een fiets! Humor was hem ook niet vreemd. Italianen stonden in die jaren bekend als messentrekkers. Filiberto heeft aan een museum zijn dolk nagelaten, met als begeleidende boodschap: ‘Het bloed zit er nog aan!’

Uit het interview met Wim van Scharenburg over Filiberto Angelone

Terug naar de overzichtpagina van de online tentoonstelling Kleurrijk & geworteld.